ความเครียดของพืชและการบรรเทาความเครียด

Abstract

สภาพแวดล้อมของพืชอันประกอบด้วย สิ่งไม่มีชีวิตและสิ่งที่มีชีวิต เป็นปัจจัยสำคัญต่อการ เจริญเติบโตของพืช เมื่อพืชอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ เหมาะสม พืชจึงเจริญเติบโตได้ดีสภาพแวดล้อม ตามธรรมชาติ เช่น อุณหภูมิ แสง ดิน น้ำ โรคและแมลง มีความแปรปรวนอยู่เสมอ และ เมื่อสภาพแวดล้อมเริ่มไม่เหมาะสม พืชจะสร้าง อนุมูลอิสระพวกออกซิเจนที่ว ่องไวต ่อปฏิกิริยา (ROS) ปริมาณน้อย ใช้เป็นโมเลกุลสัญญาณเพื่อ ให้เซลล์อวัยวะและพืชทั้งต้นรับรู้แล้วปรับระบบ ภายในเซลล์และต้นพืชให้เข้ากับสภาพแวดล้อม ที่เปลี่ยนแปลง ถ้าสภาพไม่เหมาะสมมาก เซลล์พืช จะสร้าง ROS มาก และสะสมไว้ในเซลล์มากด้วย ทั้งนี้เพราะระบบต้านออกซิเดชันไม่มีประสิทธิภาพ เพียงพอที่จะควบคุมให้เกิดสมดุล กระบวนการ ทางสรีระของพืชจึงได้รับความเสียหายทันทีทันใด เรียกผลกระทบเชิงลบจากการสะสม ROS ว่า ความเครียดของพืชจากออกซิเดชัน พืชที่มีความ เครียดจากสิ่งแวดล้อมหลายแบบ ต่างก็มีการสร้าง ROS มากคล้ายกัน เมื่อมี ROS ในเซลล์มาก จะทำลายสารอินทรีย์ที่สำคัญในเซลล์ เช่น ลิปิด ในเยื่อ โปรตีนและดีเอ็นเอ เซลล์จึงเป็นอันตราย แต่ถ้าเซลล์มีระบบต้านออกซิเดชันที่ดี สามารถ ควบคุมให้ ROS อยู่ในระดับต่ำและสมดุล พืชก็ ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงและ เจริญเติบโตได