ปัจจัยที่ส่งผลต่อการร่วมกิจกรรมการอนุรักษ์แหล่งที่อยู่อาศัยเต่าปูลู ของประชาชนชุมชนบ้านนาตอง ตำบลช่อแฮ อำเภอเมือง จังหวัดแพร่
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
บทคัดย่อ
ถิ่นที่อยู่ของเต่าปูลูต้องอาศัยป่าและทรัพยากรธรรมชาติ และความร่วมมือกับชุมชนในการอนุรักษ์ เพื่อให้เต่าปูลูยังคงอยู่ในพื้นที่ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการร่วมกิจกรรมการอนุรักษ์ และ 2) เสนอแนะแนวทางในการอนุรักษ์เต่าปูลู โดยใช้วิธีการเก็บข้อมูลการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างจำนวน 73 ตัวอย่าง ในพื้นที่ชุมชนบ้านนาตอง ตำบลช่อแฮ อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ ใช้การวิเคราะห์เชิงพรรณนา และการวิเคราะห์สมการถดถอยโลจิสติก โดยมีตัวแปรตาม คือ การอนุรักษ์พื้นที่แหล่งอาศัยของเต่าปูลู และมีตัวแปรอิสระ 11 ตัว ได้แก่ เพศ อายุ สมาชิกในครัวเรือน รายได้ ระดับการศึกษา ประสบการณ์ ลักษณะเต่า การใช้ประโยชน์ ผู้นำชุมชน คุ้มครองแหล่งอาศัย และคุ้มครองสัตว์ป่า
ผลการศึกษาพบว่า ส่วนใหญ่มีการเข้าร่วมกิจกรรมอนุรักษ์พื้นที่แหล่งอาศัยเต่าปูลูร้อยละ 82.2 พบปัจจัยที่มีผลต่อการร่วมกิจกรรมการอนุรักษ์พื้นที่แหล่งอาศัยของเต่าปูลูชุมชนบ้านนาตอง จำนวน 4 ตัวแปร ได้แก่ สมาชิกในครัวเรือน (p-value = 0.035) ลักษณะเต่าปูลู (p-value = 0.014) คุ้มครองแหล่งที่อยู่อาศัย (p-value = 0.016) และผู้นำชุมชน (p-value = 0.031) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จำนวนสมาชิกในครัวเรือนส่งผลให้มีการเข้าร่วมในกิจกรรมการอนุรักษ์เพิ่มขึ้น เนื่องจากมีความต้องการให้มีการคงอยู่ของทรัพยากรธรรมชาติต่อไปในอนาคต ด้านการรับรู้ลักษณะเต่าปูลูจะช่วยทำให้เกิดการแยกชนิดเต่าปูลูกับเต่าชนิดอื่นได้ชัดเจน ซึ่งเต่าปูลูเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองด้วยกฎหมาย ทำให้ชุมชนต้องมีความรู้ด้านกฎหมายอย่างถูกต้อง และผู้นำชุมชนหรือผู้ใหญ่บ้านมีบทบาทสำคัญในการให้ข้อมูลและถ่ายทอดข้อมูลที่ถูกต้องเพื่อนำไปสู่การตัดสินใจเข้าร่วมกิจกรรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างเหมาะสม และแนวทางการมีส่วนร่วมแบ่งเป็น 3 ด้าน ได้แก่ .ด้านสังคมเพื่อวางแผนการอนุรักษ์ให้เป็นไปตามลักษณะทางภูมิศาสตร์ของชุมชนบ้านนาตอง ด้านสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติเพื่อจัดการอนุรักษ์อย่างเหมาะสมและเป็นไปตามกฎหมายสัตว์ป่าคุ้มครอง และด้านเศรษฐกิจเพื่อส่งเสริมให้ชุมชนมีรายได้จากการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ดังนั้น เมื่อชุมชนมีการเห็นถึงคุณค่า การใช้กฎหมายเข้ามาครอบคุมอย่างเข้มงวด และการมีผู้นำเข้มแข็งภายในชุมชน ทำให้ช่วยรักษาแหล่งที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารของเต่าปูลูให้คงอยู่อย่างเหมาะสม
##plugins.generic.usageStats.downloads##
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. (2565, กรกฎาคม). แผนการบริหารจัดการพื้นที่อุทยานแห่งชาติลำน้ำน่าน. https://drive.google.com/file/d/1E5sc3NAYNjFhT5SqIy-zTisE1XYbHKlb/view
กัลยา วานิชย์บัญชา. (2552). การวิเคราะห์ข้อมูลหลายตัวแปร (พิมพ์ครั้งที่ 4). บริษัทธรรมสาร จำกัด.
กำธร ธีรคุปต์. (2543). เต่าในประเทศไทย (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: เค พริ้นท์ อินเตอร์กรุ๊ป.
จรินทร์พร จุนเกียรติ และคนางค์ คันธมธุรพจน์. (2563). พฤติกรรมการอนุรักษ์เต่ามะเฟืองของประชาชนในตำบลท้ายเหมือง อำเภอท้ายเหมือง จังหวัดพังงา. วารสารสหศาสตร์, 20(2), 152-164.
จิราภรณ์ เทียมพันธ์พงศ์ และประทีป เหิมพยัคฆ์. (2561). การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์นกเงือกโดยชุมชนในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี. วารสารการจัดการป่าไม้, 12(23), 27-40.
ดวงส่องแสง แต้เฮง. (2558). การพัฒนารูปแบบกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการทรัพยากรป่าไม้: กรณีศึกษาเขตป่าสงวนแห่งชาติ ตำบลทุ่งพระยา อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา. วารสารวิจัยราชภัฏพระนคร, 10(2), 17-32.
ทักษิณ ปวงคำ อานิตา งะสมัน และเกศินี วีรศิลป์. (2564). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาป่าชุมชนบ้านเหล่าเหนือ ตำบลบ้านกลาง อำเภอสอง จังหวัดแพร่. วารสารรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 1(6), 29-39.
ธีระดา ภิญโญ. (2562). การศึกษาการรายงานผลการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติคสำหรับงานวิจัย. Veridian E-Journal Silpakorn University, 12(5), 544-558.
นภวรรณ ฐานะกาญจน์ พงษ์เขียว. (2559). พฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับสัตว์ป่าของผู้มาเยือนอุทยานแห่งชาติ. ใน การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 54 (น. 1097-1104). กรุงเทพมหานคร:มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน.
ปิยะพงษ์ วรรณา และสันติ สุขสอาด. (2561). การรับรู้เรื่องการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์ป่าของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 รอบพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลำน้ำน่านฝั่งขวา จังหวัดแพร่และอุตรดิตถ์. วารสารการจัดการป่าไม้, 12(23), 54-64
ราตรี นินละเอียด กิติชัย รัตนะ และวิชา นิยม. (2558). ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าชายเลน พื้นที่หาดสระบัว ตำบลท่าศาลา อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวนศาสตร์, 34(2), 22-32.
วันชัย แก้วแสน และกฤษณา ไวสำรวจ. (2563). การจัดการป่าชุมชนต้นน้ำโดยการจัดการเครือข่ายในจังหวัดน่าน. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(8), 141-159.
วันชัย วัฒนศัพท์, ถวิลวดี บุรีกุล, และเมธิศา พงษ์ศักดิ์ศรี. (2551). คู่มือการมีส่วนร่วมของประชาชนการตัดสินใจที่ดีกว่าโดยให้ชุมชนมีส่วนร่วม (พิมพ์ครั้งที่ 1). ศิริภัณฑ์ ออฟเซ็ท.
ศรีประไพร คุ้มศัตรา. (2559). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์ป่าชุมชน: ศึกษากรณีตำบลช่องสะเดา อำเภอเมืองกาญจนบุรี จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารมนุษยศาสตร์และและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์, 1(3), 59-68.
สมชาย โพธิ์ตระกูล. (2558). การบริหารจัดการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ประเทศไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับสังคมศาสตร์และมนุยศาสตร์, 5(2), 61-75.
สมบัติ นามบุรี. (2562). ทฤษฎีการมีส่วนร่วมในงานรัฐประศาสนศาสตร์. วารสารวิจยวิชาการ, 2(1), 183-197.
สิริลักษณา สมเพชร และสันติ สุขสอาด. (2555). ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของราษฎรท้องถิ่นในการจัดการป่าชุมชนบ้านโนนหินผึ้ง จังหวัดปราจีนบุรี. วารสารวนศาสตร์, 31(2), 53-62.
สำราญ มีแจ้ง. (2557). สถิติขั้นสูงสำหรับการวิจัย ทฤษฎีและปฏิบัติ (พิมพ์ครั้งที่1). สำนักพิมพ์: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Authelet, M., Subervie, J., Meyfroidt, P., Asquith, N., and Ezzine-de-Blas, D. (2021). Economic, pro-social and pro-environmental factors influencing participation in an incentive-based conservation program in Bolivia. World Development, 145 (2021), 105487 from https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2021.105487. DOI: https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2021.105487
Channang, B., Sakkata, P., Fongmul, S., & Rungkawat, N. (2022). Factors Affecting Conservation of the Phuchomngea Forest Reserve by People in Xiangngern District LuangPrabang Province, Lao People’s Democratic Republic . Community and Social DOI: https://doi.org/10.57260/rcmrj.2023.261329
Development Journal, 23(2), 50–64. https://doi.org/10.14456/rcmrj.2022.252662
Salimath, P., Kim, R., Andoh, J., Lee, Y., and Chang, J.B. (2024). Factors Influencing Forest Resource Conservation Behavior of the Youth in Northern Uplands, Lao People’s Democratic Republic. MDPI Sustainability 2024, 16,11271 from https://doi.org/10.3390/su162411271. DOI: https://doi.org/10.3390/su162411271
Savari, M., Damaneh, H.E., and Damaneh, H.E. (2020). Factors influencing local people’s participation in sustainable forest management. Arabian Journal of Geosciences (2020), 13:513 from https:// doi.org/10.1007/s12517-020-05519-z. DOI: https://doi.org/10.1007/s12517-020-05519-z
Wongsompong, T., Thiengkamol, N., and Thiengkamol, C. (2016). Model of factors affecting forest conservation. EAU HERITAGE JOURNAL Science and Technology, 10(1): 121-132.