Causal Factors Affecting Logistics Cost Management and Performance of Community Enterprises in the Northeastern Region of Thailand ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลกระทบต่อต้นทุนการจัดการโลจิสติกส์ และผลการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชน ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

         การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาระดับปัจจัยเชิงสาเหตุ ระดับต้นทุนการจัดการโลจิสติกส์ และระดับผลการดำเนินงาน ของวิสาหกิจชุมชน (2) ศึกษาอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อม และอิทธิพลรวม ของปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลกระทบต่อต้นทุนการจัดการโลจิสติกส์ และผลการดำเนินงาน (3) ตรวจสอบความสอดคล้องของแบบจำลองปัจจัยเชิงสาเหตุกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (4) พัฒนาแบบจำลองปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลกระทบต่อต้นทุนการจัดการโลจิสติกส์และผลการดำเนินงาน ของวิสาหกิจชุมชน ในประเทศไทย กลุ่มตัวอย่าง คือ วิสาหกิจชุมชน ในประเทศไทย ที่ผ่านการคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย ปี พ.ศ. 2562 ในระดับ 5 ดาว จำนวน 380 แห่ง ได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้น อย่างเป็นสัดส่วน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.983 ตั้งแต่เดือนกันยายน 2563 ถึงเดือนพฤษภาคม 2564 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป ด้วยเทคนิคการวิเคราะห์แบบจำลองสมการโครงสร้าง

            ผลการวิจัยพบว่า (1) ปัจจัยเชิงสาเหตุ ต้นทุนการจัดการโลจิสติกส์ และผลการดำเนินงาน ของวิสาหกิจชุมชน อยู่ในระดับมากทั้งในภาพรวมและรายด้าน (2) ผลการดำเนินงาน (PER) ได้รับอิทธิพลรวมสูงสุดจาก ต้นทุนการจัดการโลจิสติกส์ (COS) มีค่าอิทธิพล 0.31 เป็นอิทธิพลทางตรงทั้งหมด รองลงมาคือ การจัดการความเสี่ยง (RIS) มีอิทธิพลรวม 0.28 เป็นค่าอิทธิพลทางตรง 0.14 และอิทธิพลทางอ้อม 0.14 สภาพแวดล้อมภายนอก (EXT)         มีอิทธิพลรวม 0.27 เป็นค่าอิทธิพลทางตรง 0.19 และอิทธิพลทางอ้อม 0.08 และสภาพแวดล้อมภายใน (INT)     มีอิทธิพลรวม 0.21 เป็นค่าอิทธิพลทางตรง 0.12 และอิทธิพลทางอ้อม 0.09 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 (3) แบบจำลองมีความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ พิจารณาจากค่าดัชนีวัดความกลมกลืนผ่านเกณฑ์การยอมรับทุกค่า และ (4) แบบจำลองที่พัฒนามีชื่อว่า OTOP’l Model ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก และ 18 องค์ประกอบย่อย ข้อแสนอแนะการนำไปใช้ ควรประยุกต์ใช้แบบจำลองให้สอดคล้องกับบริบทของวิสาหกิจชุมชนแต่ละแห่ง

This research aimed to (1) study the causal factors model, logistics cost management and performance, (2) study a direct, indirect and overall influences of model representing, (3) verify the consistency of the causal model with empirical data and (4) develope a model for  determining causal factors affecting logistics cost management and performance of community enterprises in Thailand. Samples were selected from top-tier level of 5 stars of community enterprises in Thailand with total number of 380 enterprises with Proportion Stratified Random Sampling.  Data were collected by a questionnaire with reliability 0.983, during the period September 2020 to May 2021 and were analyzed using structural equation model.

         The results of the research showed that: (1) the overall of causal factors, logistics cost management and performance of community enterprises were at high level, (2) the Performance (PER) was the total effect by Logistics cost management (COS) had an influence of 0.31 as total direct, followed by Risk management (RIS) with a total effect of 0.28, with 0.14 direct and 0.14 indirect, External environment (EXT) has a total effect of 0.27, with 0.19 direct and 0.08 indirect, and Internal environment (INT) has a total effect of 0.21, with 0.12 direct and 0.09 indirect with a statistical significance at the 0.01 level,(3) the model is consistent with the empirical data based on a harmonized index of all accepted criteria and (4) the model developed by the researcher is OTOP’l Model which includes five core elements and 18 sub-elements.  Suggestions for use of the model should be applied in accordance with the context of each community enterprise.